De federale regering heeft de langverwachte nieuwe innovatieaftrek (of “aftrek voor innovatie-inkomsten”) goedgekeurd op de ministerraad van 2 december 2016. De innovatieaftrek moet België op de kaart zetten als fiscale toplocatie voor innovatie. De aftrek kan retroactief toegepast worden vanaf 1 juli 2016.
Op vandaag kenden we reeds de aftrek voor octrooi-inkomsten voor vennootschappen, welke neerkomt op een belastingvrijstelling van 80% voor inkomsten uit de verkoop of licentie van gepatenteerde producten of processen. Belangrijke voorwaarde bij deze ‘oude’ octrooiaftrek is dat een goedgekeurd patent moet worden voorgelegd. Hierdoor vallen een aantal belangrijke intellectuele eigendomsrechten uit de boot, zoals ontwikkelde software. Ook de lange wachttijd om een octrooi te laten goedkeuren bleek vaak een pijnpunt.
Onder Europese druk, het zogenaamde ‘BEPS’-actieplan van de OESO, wordt dit belastingvoordeel nu sterk uitgebreid. Onder meer kwekersrechten en auteursrechtelijk beschermde software vallen nu wel binnen het toepassingsgebied. Ondernemingen kunnen bijgevolg gebruik maken van een aanzienlijk belastingvoordeel voor licentievergoedingen en verkopen van nieuwe software. Maar ook bedrijven die voor interne doeleinden computerprogramma’s ontwikkelen in het kader van productie, dienstverlening of interne werking kunnen voortaan gebruik maken van de belastingvrijstelling. Hiertoe zal een ‘hypothetische’ licentievergoeding berekend moeten worden, alsof de software in licentie wordt gegeven aan derden.
De fiscale aftrek wordt verhoogd van 80 naar 85%. Dit kan leiden tot een effectieve belastingdruk van slechts 5,1 procent. Eventuele niet-benutte innovatieaftrek is voortaan overdraagbaar naar volgende jaren.
Andere intellectuele eigendomsrechten dan software hebben wel nog een patent nodig op het product of procedé. Een voorlopige vrijstelling mag evenwel reeds toegepast worden op het moment dat de patentaanvraag wordt ingediend. De vrijstelling wordt finaal toegekend zodra het patent wordt goedgekeurd.
Toch worden niet alle intellectuele eigendomsrechten en inkomsten beoogd. Marketing gerelateerde rechten zoals handelsmerken blijken nog steeds uitgesloten.
De innovatieaftrek zal enkel toegepast kunnen worden op de netto-inkomsten na aftrek van uitgaven die rechtstreeks en uitsluitend betrekking hebben op het intellectueel eigendomsrecht. Innovatieve ondernemingen die meerdere O&O projecten lopende hebben, worden hierdoor geconfronteerd met een noodzaak tot analytische berekening en dossieropbouw.
Het belastingvoordeel is tevens beperkt tot de eigen ontwikkeling (zogenaamde ‘nexus’ benadering). Bijgevolg kan een Belgische vennootschap niet louter gebruikt worden als ‘doorgeefluik’ zonder eigen O&O activiteit te ontwikkelen. Indien uw vennootschap de intellectuele eigendom (deels) zou hebben ingekocht en/of het onderzoek wordt uitbesteed aan een verbonden vennootschap in een ander land, kan de fiscale aftrek dus verdwijnen als sneeuw voor de zon. Het blijft van groot belang om uw innovatieve activiteiten fiscaal optimaal te structuren binnen de groep, met de nodige aandacht voor transfer pricing.
Meerwaarden uit de verkoop van intellectuele rechten, alsook schadevergoedingen wegens patentinbreuken komen voortaan in aanmerking voor de nieuwe aftrek. De meerwaarde moet wel geherinvesteerd worden in ‘eigen’ onderzoek en ontwikkeling binnen een termijn van 5 jaar. Aan innovatieve ondernemingen wordt bijgevolg een fiscaal vriendelijk manier aangereikt om bepaalde projecten af te stoten en de opbrengst te injecteren in nieuw onderzoek.
Een onderzoekscentrum is niet langer vereist. Ook het land waar de patentbescherming wordt verkregen wordt minder van belang.
Voor ondernemingen die de huidige ‘octrooi-aftrek’ reeds toepassen, zal tenslotte in een overgangsregeling voorzien worden tot 2021. Ondernemingen zullen dus kunnen afwegen welke aftrek in de praktijk het voordeligst uitvalt.